Już sama nazwa Flores fascynowała nas odkąd pierwszy raz dotarliśmy do Indonezji. Brzmi pięknie i nieco egzotycznie, prawda? Nas zainspirowała do tego stopnia, że przy drugiej wizycie w tym kraju podczas naszej 3-letniej podróży postanowiliśmy opuścić Bali i skierowaliśmy nasze przygody na wschód. Przemierzyliśmy Lombok, Sumbawę i po kilkugodzinnej przeprawie promem znaleźliśmy się w Labuan Bajo, znanego z wycieczek do słynnego Parku Narodowego Komodo. Zaczęła się nasza wspaniała przygoda na tej wyjątkowej indonezyjskiej wyspie. We wpisie przedstawimy chronologicznie odwiedzone przez nas miejsca, a na koniec dorzucimy kilka informacji praktycznych przydatnych w zwiedzaniu. Taki mini przewodnik po Flores.
Spis treści
CO WARTO ZOBACZYĆ NA FLORES? CIEKAWE MIEJSCA NA FLORES
Tych miejsc jest mnóstwo! Największym ograniczeniem jest oczywiście czas i wiza. My zaczęliśmy naszą podroż od zachodniej części wyspy, kończąc na wschodzie, w Maumere. W międzyczasie musieliśmy zrezygnować z kilku perełek, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, żeby w przyszłości wrócić i to na dłużej.
PARK NARODOWY KOMODO
Prawdopodobnie to najpopularniejsze miejsce na Flores. Nic w tym dziwnego, ponieważ oprócz setek małych wysepek z rajskimi plażami i lazurowo czystą wodą, mantami, kolorowymi rybkami i żółwiami, czy pięknymi punktami widokowymi można spotkać tam największe jaszczurki na ziemi, czyli warany z Komodo.
Po przyjeździe do Labuan Bajo standardowo wykupiliśmy wycieczkę w jednym z lokalnych biur, które obiecywało wspaniałą atmosferę i kompleksowy tour (wybraliśmy je z polecenia innych Polaków). Rzeczywistość okazała się nieco brutalna i to nie z powodu natury, a ludzkiego oszustwa i krętactwa. Właściciel firmy Fico, który z początku wydawał się fajnym i uczciwym człowiekiem obiecał, że sam wsiądzie z nami na łódź i będzie naszym przewodnikiem. Dobrze mówił po angielsku, więc to był plus. Niestety rankiem, bez jakiejkolwiek informacji, bezczelnie „sprzedał” nas innemu podwykonawcy, który kompletnie nie mówił po angielsku, a jego łódka po dwóch godzinach na wodzie została bez silnika, który odmówił posłuszeństwa. Dryfowaliśmy kilka godzin tracąc cenny czas na zwiedzanie zaplanowanych miejsc. Nie mieliśmy obiecanego jedzenia, ani picia. Dodatkowo okazało się, że musieliśmy dopominać się o maski do nurkowania u konkurencji, walczyć ze „wspaniałym” zakwaterowaniem podczas wycieczki, a na koniec usłyszeć, że to wszystko nasza wina. Dlaczego? Chyba dlatego, że zaufaliśmy temu człowiekowi. Odradzamy firmę FICO i jej właściciela. Szkoda ryzykować.
Sama wycieczka do najtańszych nie należała, ale z całą pewnością jest warta swojej ceny i wielką przyjemnością skorzystamy z niej następnym razem, tylko z innym przewoźnikiem. Warto też pamiętać, że im większa ilość osób na łodzi, tym większe możliwości negocjacji ceny.
Planujesz pobyt na Flores? Sprawdź i porównaj najtańsze oferty noclegowe w Labuan Bajo
WODOSPAD CUMCA RAMI
Piękny, ale dosyć trudno dostępny wodospad, który znajduje się około 50 km od Labuan Bajo. Sam dojazd do miejsca parkingowego jest wyzwaniem z uwagi na jakość drogi, jednak najtrudniejszą częścią jest trekking prowadzący do niego. Trzeba przemierzyć liczne przewyższenia, rzeczki, pola ryżowe, czy kałuże pełne błota. Miejscami było ślisko i niebezpiecznie. Oznakowanie jest słabe, więc polecamy dokładnie śledzić mapę, zdać się na intuicję i od czasu do czasu pytać pojawiających się ludzi o właściwy kierunek. Może się zdarzyć, że będą próbowali za pieniądze Cię oprowadzić, tłumacząc, że samotnie jest to niemożliwe. Wystarczy podziękować i iść przed siebie. Wodospad widać z daleka, co jest dodatkową motywacją przed ewentualnym powrotem. Na szlaku nie spotkaliśmy ani jednego turysty, a lokalnych farmerów, czy dzieci mogliśmy policzyć na palcach jednej ręki.
TARASY RYŻOWE SPIDER WEB CANCAR
Punkt widokowy na jedyną w swoim rodzaju „pajęczynę” stworzoną z plantacji ryżu. Znajduje się niedaleko miasta Ruteng, które jest bazą wypadową do okolicznych atrakcji. Tarasy ryżowe można spotkać na Flores w wielu miejscach, również podczas podróży z Labuan Bajo. Warto pamiętać, że w zależności od sezonu/miesiąca, ryżowa pajęczyna może wyglądać bardzo atrakcyjnie (jak u nas), albo może jej praktycznie nie widać/kolory mogą być wypalone.
BAJAWA I WIOSKA BENA
Miasteczko samo w sobie nie wyróżnia się czymś szczególnym, jednak okolica robi swoje i dla niej się tam przyjeżdża. Najlepszą opcją na jej zwiedzenie będzie wypożyczenie skutera. Jest to trochę droższa impreza w porównaniu np. do Bali, jednak daje nam wspaniałą niezależność i możliwość dotarcia do oddalonych kilkanaście kilometrów atrakcji, takich jak: tradycyjna wioska Bena, wulkany Inerie i Wolo Bobo, liczne wodospady, czy gorące źródła. Spędziliśmy tam trzy dni, które od rana do wieczora wypełnione były różnymi aktywnościami. Warto się przejść do informacji turystycznej i zapytać o mapkę atrakcji (można ją też otrzymać podczas wypożyczania skutera).
BLUE STONE BEACH
Plaża z niebieskimi kamieniami, która zlokalizowana jest w drodze do Ende. Kamienie pięknie komponują się na tle wody i piasku, co nadaje miejscu niezapomnianego klimatu. Lokalna ludność zamieszkująca okolice plaży żyje z wydobywania, a następnie sprzedawania cennego surowca. Jego cena jest różna w zależności od koloru i kształtu. Całości towarzyszy niezwykły dźwięk poruszających się dzięki falom kamieni.
ENDE
Tutaj drugi raz w Indonezji (po balijskiej Amed) mogliśmy zobaczyć całkowicie czarną plażę i podziwiać na niej piękny zachód słońca, który przecinały przepływające łodzie. Jedynym, wielkim i przykrym minusem były walające się śmieci, głównie plastik. Byłoby wspaniale, gdyby Indonezyjczycy dbali o swoje środowisko naturalne i nie wyrzucali odpadów gdzie popadnie. Sprawa dotyczy nie tylko Ende, a całego kraju. W Ende zameldowaliśmy się w hotelu, skąd wypożyczonym w jednej z wypożyczalni skuterem, ruszyliśmy na wschód słońca na kolejną niezwykła atrakcję, Wulkan Kelimutu.
WULKAN KELIMUTU
Główna atrakcja wschodniej części Flores, która bez wątpienia zachwyca i warta jest odwiedzenia (zakładając, że pogoda dopisze i będzie piękny wschód słońca). Z Ende wyruszyliśmy o 02.30 w nocy, żeby po indonezyjskich zakrętasach zdążyć na spektakularny wschód słońca nad trzema jeziorami w różnych kolorach, które tworzą opisywany wulkan. Droga jest dobrej jakości, więc jazda w nocy była okej. Wystarczyło zaopatrzyć się w dodatkową butelkę benzyny i czołówki, które lepiej oświetlały drogę. Spora część odwiedzających decyduje się na nocleg w wiosce niedaleko Kelimutu, my jednak chcieliśmy jeszcze pozwiedzać tereny pomiędzy Ende a wulkanem, więc wybraliśmy taki wariant. To była bardzo dobra decyzja, ponieważ mogliśmy podziwiać kolejne tarasy ryżowe, lokalne wioski i wygrzać się w gorących źródłach.
MAUMERE
Samo miasteczko jest ważnym punktem strategicznym z uwagi na port i lotnisko. Sporo ludzi przylatuje do Maumere, żeby następnie udać się na nurkowanie lub trekking wulkanu Egon. My postanowiliśmy udać się kilkanaście kilometrów na wschód, żeby cieszyć się spokojem i błogim nicnierobieniem na jednej z plaż. Wieczorami paliliśmy ogniska, a na kolacje przyrządzaliśmy świeże ryby z lokalnego marketu. Okolica jest pełna palm kokosowych, więc nabycie kokosa za przysłowiowe „parę groszy” jest prostsze niż gdziekolwiek indziej. Lokalni mieszkańcy są chętni do pomocy i z uśmiechem na twarzy zerwą odpowiednią sztukę. Kokosy w tej części Indonezji smakują doskonale!
FLORES – INFORMACJE PRAKTYCZNE I PORADY
– Drogi na Flores są stosunkowo dobrej jakości, jednak ilość zakrętów niejednokrotnie przypominała nam o chorobie lokomocyjnej. Dystans 100 km czasami ciągnie się w nieskończoność, więc nie sugeruj się tym, co czasami podpowiada google maps. Lepiej dać sobie więcej czasu. O podróżowaniu autostopem po Indonezji przeczytasz TUTAJ.
– Flores jest wyspą górzystą, którą porastają liczne lasy tropikalne. Wzdłuż drogi wielokrotnie można dostrzec rosnące bananowce. Wyspa słynie z produkcji kawy, czy ryżu.
– Fantastyczną opcją na relaks są gorące źródła, które występują w wielu miejscach na wyspie. Wstęp do nich jest bardzo tani, albo bezpłatny. Wystarczy zapytać lokalnych mieszkańców o wskazanie drogi.
– Na Flores w przeciwieństwie do innych wysp dominuje chrześcijaństwo. Dość niecodziennym widokiem są groby bliskich umiejscowione tuż obok domów, czy na ogródkach. Indonezyjczycy przysiadają na nich pijąc kawę, bawiąc się, czy po prostu spędzają wspólnie czas. Ta tradycja nie jest już prawnie praktykowana za sprawą rządu, który kilka lat temu zakazał stawiania grobów w sąsiedztwie domów, jednak mieliśmy wrażenie, że to tylko prawne zapisy.
– Ludzie są pomocni i pięknie się uśmiechają. Bariera językowa jest spora, jednak z odrobiną inicjatywy i chęci zawsze idzie się dogadać.
– Na Flores można dostać się na kilka sposobów. Najpopularniejszym i najszybszym jest lot do Labuan Bajo, Ende lub Maumere. My podróżowaliśmy lądem i wzięliśmy prom z Sape (ostatnie miasto na Sumbawie) i po około 7 godzinach przybyliśmy do Labuan Bajo. Prom odchodzi raz dziennie przed południem, więc warto mieć to na uwadze. Sporo firm oferuje również kilkudniowe wycieczki na pokładzie statków lub łodzi z Bali lub Lomboku.
– Na Flores najlepiej przyjechać w miesiącach od kwietnia do listopada, kiedy opadów jest najmniej. Zdarzają się intensywne ulewy, jednak nie są one długotrwałe. Nasza polska zima jest sezonem deszczowym w Indonezji.
– Nieodłącznym elementem naszego odzieżowego ekwipunku jest wielofunkcyjna chusta Buff. Służy ona zarówno jako nakrycie głowy, ale też ochrona szyi, ust i nosa (coś à la kominiarka). Wspominamy o niej przy okazji skutera, ponieważ musisz pamiętać o zakładaniu kasku, który prawdopodobnie będzie miało przed Tobą kilkadziesiąt, jak nie kilkaset osób. Jeśli na myśl o tym nie masz żadnych problemów, to luzik, ale jeśli czujesz pewien dyskomfort to fajnie jest się zaopatrzyć w taką chustę. Na pewno przyda Ci się ona również w innych sytuacjach np. podczas kąpieli i spacerów, aby nie przegrzać sobie głowy (u Asi na zdjęciach kolor różowy). Adam dwa razy zgubił swoją chustę i za każdym razem kupowaliśmy nową. W internecie jest wiele wariantów, do wyboru, do koloru, które znajdziesz np. TUTAJ.
– Przed przylotem do Indonezji dobrze jest zaopatrzyć się w środek przeciwko komarom i innym insektom. Przy wyborze odpowiedniego środka należy zwrócić uwagę, aby w swoim składzie miał od 30-50% DEET. Oczywiście na wyspie dostępne są tamtejsze środki, jednak nie spotkaliśmy się z żadnym, który posiadałby jakikolwiek % DEET. Na polskim rynku dostępnych jest kilka takich produktów: Mugga, Foresta (podróż zaczynaliśmy właśnie z tym produktem, był bardzo dobry, niestety miał jeden minus: spryskiwacz przeciekał) i Care Plus, który mieliśmy w dalszej części naszej podróży: od Sri Lanki do Polski i również polecamy.
GDZIE SPAĆ NA FLORES? NOCLEGI NA FLORES.
Pięknych i klimatycznych, jak i budżetowych opcji noclegowych na Flores nie brakuje. Wszystko zależy od Twoich preferencji i indywidualnych upodobań. Na pewno jest z czego wybierać 🙂
LABUAN BAJO: w tym mieście z uwagi na bliskość Parku Komodo wybór jest największy na całej wyspie Flores. Zresztą najlepiej zobaczysz sam po przybyciu. Żeby nie ograniczać się tylko do jednej opcji, podrzucamy trzech naszych faworytów: Komodo Lodge, Green Hill Boutique Hotel, albo World BnB (ten ostatni jest minimalnie dalej od poprzednich, jednak wciąż blisko centrum). Oczywiście dla osób podróżujących w pojedynkę opcji spania w dormitoriach jest mnóstwo.
RUTENG: jeżeli już decydujesz się, żeby zostać na noc w okolicy to warto wybrać się kawałek za miasto. Jak wspominaliśmy wyżej, pięknie położonych tarasów ryżowych nie brakuje. Polecamy dwie opcje, które w takich właśnie miejscach są zlokalizowane: Hobbit Hill oraz Sun Rice Homestay.
BAJAWA: tutaj fajną opcją wydają nam się dwa miejsca, które w sumie znajdują się dosyć blisko siebie: Bajwa Roo Hotel lub Arnolds Family Homestay. Wszystko w zależności o Twoich wymagań i tego, na ile jesteś w stanie zaakceptować „drobne niedogodności”. Większość homestay’ów, czy guest hous’ów jest tańsza i troszkę gorzej wyposażona, jednak ludzie, którzy je prowadzą są niesamowicie pomocni i otwarci. Nasze doświadczenia praktycznie zawsze były pozytywne.
ENDE: jeżeli planujesz wyruszać np. skuterem w stronę Kelimutu to proponujemy F Hostel Ende, który zlokalizowany jest na wylocie z miasta właśnie w tym kierunku (wypożyczalnia znajduje się w okolicy). Cenowo i jakościowo wychodzi korzystnie. Ende z naszego punktu widzenia jest bazą wypadową, więc widoków na tarasy ryżowe, czy piękną plażę tam nie uświadczymy.
KELIMUTU: pierwszą opcją, która zlokalizowana jest najbliżej samego wjazdu do Parku Narodowego jest Palm Bungalow. Szczególnie spodoba się tym, którzy lubią pospać trochę dłużej, żeby zaoszczędzić na wstawaniu na wschód słońca. Dobra cena, piękny ogród i prawdziwy indonezyjski klimat. Poza tym warto zerknąć na The Geckos homestay.
MAUMERE: około 10 kilometrów na wschód znajduje się całkiem sporo fajnych i atrakcyjnych miejsc noclegowych. Większość z nich zaraz koło plaży, a w sąsiedztwie mają genialne ogródki pełne zieleni i palm kokosowych. Jednym z nich jest Amrita Maumere Resort, gdzie stosunek jakości do ceny jest naprawdę dobry. W sumie nie pozostaje nic innego, jak tylko relaksować się z pięknym widokiem na morze popijając wodę z kokosa.
//Na wyspie możesz znaleźć noclegi w różnych cenach oraz różnym standardzie. My naszych noclegów (jeśli nie śpimy w namiocie lub na couchsurfingu) często szukamy przez wyszukiwarkę booking.com. Jeżeli również szukasz noclegu, niekoniecznie tylko na Flores, i swojej rezerwacji dokonasz chociażby przez ten LINK lub któryś z wyżej wymienionych, dołożysz małą cegiełkę do naszych podróży. Ty zapłacisz dokładnie taką kwotę, jaka podana jest na stronie, my jednak dostaniemy od Bookingu prowizję, którą dołożymy do skarbonki „PODRÓŻ”. Byłoby na owocowe szejki, pyszne indonezyjskie gado gado, albo kilogram mango ♥♥♥//
Inną bardzo popularną opcją wyszukiwania noclegów jest strona AIR BNB, na której możesz znaleźć prywatne mieszkania, pojedyncze pokoje w mieszkaniach i hotelach, apartamenty do wynajęcia na krótki lub dłuższy czas na całym świecie (w tym na Flores). Jeśli chciałbyś rozpocząć swoją przygodę z tym sposobem wyszukiwania noclegów, możesz odebrać od nas 100 zł zniżki na pierwszą rezerwację. Wystarczy, że klikniesz w ten LINK. Dzięki temu my również otrzymamy drobną zniżkę na nasze rezerwacje i wszyscy będą zadowoleni 🙂
Jeżeli masz jakieś pytania, rady, sugestie, czy przemyślenia, podziel się nimi w komentarzu. Niech inni również skorzystają. Mamy nadzieję, że Twoja podróż na tą niesamowitą indonezyjską wyspę będzie równie udana, jak nasza. Jeśli masz jakieś pytanie, także pisz. Spróbujemy pomóc!
